فناوری جعبه سیاه هواپیما

یکی از جالب ترین موارد در فناوری هواپیما، جعبه سیاه آن می باشد. همه ما حداقل در فیلم ها دیده ایم که برای مثال وقتی یک هواپیما سقوط می کند، بعد از آن می روند و جعبه سیاه آن را بررسی می کنند. جعبه سیاه هواپیما نخستین بار توسط یک دانشمند جوان استرالیایی به نام دکتر دیوید وارن اختراع شد. در ادامه با ما همراه باشید تا به بررسی لزوم واستفاده از این وسیله و فناوری جعبه سیاه هواپیما بپردازیم.

وی در اواسط دهه ۱۹۵۰ میلادی در آزمایشگاه تحقیقات حمل و نقل هوایی در ملبورن مشغول به کار بود که درگیر بررسی حادثه مربوط به سقوط مرموز اولین جت تجاری جهان شد. وی به این نتیجه رسید اگر دستگاه های ضبطی که گفته شد در هواپیما وجود داشته باشد می توان دلیل به وجود آمدن بسیاری از حوادث هوایی را پیدا کرد.

جعبه‌های سیاه که رنگ اصلی آنها نارنجی روشن است، به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که می‌توانند در سخت‌ترین شرایط و بالاترین درجه حرارتی دوام بیاورند و جایگاه آنها معمولا در دم هواپیما است، زیرا دم هواپیما کمتر در معرض خطر برخورد با موانع قرار دارد. این تجهیزات که قیمتی از ۱۰ هزار تا ۱۵ هزار دلار دارند جزئیات زیادی را از لحظه وقوع حادثه سقوط آشکار خواهند کرد.

جعبه‌های سیاه می‌توانند درباره هواپیماهای ناپدید‌شده‌ اطلاعات ارزشمندی فراهم کند. جعبه‌های سیاه می‌توانند به مدت یک ماه و پیش از آنکه باتری‌های آنها خالی از شارژ شود، سیگنال‌های راهنمای موقعیت‌یابی را از زیر آب و از عمق چند هزار متری از خود منتشر کنند.

استفاده از این تجهیزات تا پس از جنگ جهانی دوم آغاز نشد و از آن زمان به‌ بعد بخش ضبط کننده جعبه‌های سیاه تکامل یافتند تا بتوانند اطلاعات بیشتری از پرواز را درخود بگنجانند.جعبه‌های سیاه قدیمی‌تر از نوارهای مغناطیسی برخوردار بودند،‌تکنولوژی که در دهه ۱۹۶۰ ابداع شد اما پس از آن و در دهه ۱۹۹۰ تخته‌حافظه‌های جامد درون جعبه‌های سیاه گنجانده شدند.

آیا تا به حال درباره جعبه سیاه مرموز هواپیما کنجکاو شده‌اید؟ اینکه چیست و چه کار می‌کند؟ در سال ۲۰۰۱ میلادی هواپیمایی که با ۲۶۰ سرنشین، تنها مدتی پس از بلند شدن از فرودگاه JFK سقوط کرد. بدنه‌ی این هواپیما به محله‌ی کویینز سقوط کرد و در نتیجه این سانحه تمام سرنشینان و پنج نفر از ساکنین کویینز جان‌شان را از دست دادند. این سانحه مدتی پس از حادثه ۱۱ سپتامبر رخ داده بود، به همین دلیل بسیاری تصور می‌کردند نیویورک یک بار دیگر مورد حمله قرار گرفته بود؛ و اگر به خاطر اطلاعات جعبه سیاه نبود، همین باور پذیرفته می‌شد.

جعبه سیاه در واقع دو ثبت‌کننده پرواز به رنگ نارنجی است. این دو دستگاه تمام داده‌ها و اطلاعات مربوط به پرواز را ثبت می‌کنند. یکی از این دستگاه‌ها دو ساعت آخر صداهای اتاقک خلبان و صداهای میکروفون هدست خلبان را روی چهار کانال مختلف ضبط می‌کند. گاهی اوقات صداهای ضبط‌شده به تنهایی جزییات و اتفاقات منجر به وقوع حادثه را آشکار می‌کند.

اما اگر این اطلاعات کافی نباشد، جعبه دوم یعنی دستگاه ضبط‌کننده اطلاعات پرواز به سوالات کارشناسان پاسخ می‌دهد. این دستگاه در ۲۵ ساعت گذاشته، حداقل ۸۸ نوع داده را درباره موقعیت هواپیما و تجهیزات آن ثبت می‌کند.

جعبه های سیاه معمولاً اطلاعات ۲۵ ساعت آخر پرواز را ضبط می‌کنند. جعبه‌های سیاه قدیمی‌تر از نوارهای مغناطیسی که همانند نوار ضبط صوت عمل می‌کنند، با استفاده از هد الکترومغناطیسی به ثبت اطلاعات می‌پردازند. از سال ۱۹۹۰، سازندگان سیستم جعبه سیاه به سمت استفاده از تکنولوژی‌هایی پیش رفته‌اند که در آن قطعه متحرک وجود نداشته باشد، و جعبه‌های سیاه مدرن بجای نوارهای مغناطیسی بکار رفته در نوع متوسط آن از تراشههای حافظه الکترونیکی استفاده می‌کنند. برخی دیگر نیز به هارد دیسک های مخصوصی مجهز هستند که در برابر ضربه،نفوذ آب و گردو غبار و به طور کلی هر گونه آسیب دیدگی،مقاوم هستند.